Czym jest stal narzędziowa? ABRAMS® poradnik stali wyjaśnia!
Stal narzędziowa (DIN EN ISO 4957) jest używana do produkcji narzędzi, takich jak narzędzia skrawające, formy odlewnicze lub narzędzia formujące.
W zależności od zastosowania, dzieli się ją na niestopową, stopową lub wysokostopową stal narzędziową.
Wysokostopowe stale narzędziowe stanowią płynne przejście do “stali szlachetnej” (stali nie rdzewiejącej). Stal narzędziowa zawsze zawiera do 2,1% węgla.
Stale narzędziowe można również sklasyfikować według ich hartowania, jako utwardzacze olejowe, powietrzne lub wodne,
ale także według ich zastosowań, na stal do pracy na zimno, stal do pracy na gorąco i stal szybkotnącą.
Stal do pracy na zimno, to stal narzędziowa stosowana do pracy w temperaturze do 200°C na powierzchni skrawającej.
W zależności od dodatków stopowych może mieć wysoką hartowność, polerowalność, odporność na zużycie, hartowność powierzchniową i ciągliwość.
Obszar jej zastosowania obejmuje walcowanie na zimno, obróbkę skrawaniem lub prowadzenie.
Stal narzędziowa do pracy na gorąco, jest wykorzystywana do produkcji narzędzi, które mogą być używane w temperaturach do 400°C.
Stosuje się ją w takich obszarach jak stemple do pras, formy odlewnicze i matryce, ponieważ ma właściwości takie jak wytrzymałość w wysokich temperaturach,
ciągliwość w wysokich temperaturach lub odporność na zużycie cieplne.
FAQ
Czym jest niestopowa stal narzędziowa?
Stal narzędziowa niestopowa, znana również jako stal węglowa, włókno węglowe lub c-stal, to stal o zawartości węgla od 0,5 do 1,5%, która nie zawiera żadnych innych pierwiastków stopowych w znaczących ilościach.
Może być hartowana poprzez kombinowaną obróbkę cieplną. Hartowanie i odpuszczanie polega na hartowaniu, a następnie odpuszczaniu do pożądanego gatunku stali. To drastycznie zwiększa twardość powierzchni, w zależności od zawartości węgla w stali.
Niestopowe stale narzędziowe są stalami do pracy na zimno i mogą być używane do temperatury roboczej 200°C.
Nie mogą być w pełni hartowane na wskroś, ale charakteryzują się wysoką twardością powierzchni, wysoką odpornością na zużycie i dobrymi właściwościami skrawającymi.
Niestopowa stal narzędziowa nadaje się do produkcji prostych narzędzi, które podlegają niskim naprężeniom.
W przypadku niestopowych stali narzędziowych można dokonać dalszego rozróżnienia
między niską zawartością węgla, ok. 0,05 – 0,24 % (1.0570 – St52-3), średnią zawartością węgla, ok. 0,25 – 0,6 % (1.1730 – C45U), wysoką zawartością węgla, ok. 0,60 – 1,00 % i bardzo wysoką zawartością węgla, ok. 1,00 – 1,5 %.
Czym jest stopowa stal narzędziowa?
Stal narzędziowa stopowa ogólnie odnosi się do stali, które oprócz żelaza (Fe) i węgla (C) zawierają inne pierwiastki stopowe
w ilościach wystarczających do zmiany właściwości stali podstawowej.
Poprzez dodanie chromu, krzemu, niklu, manganu, molibdenu lub wanadu, na przykład przy całkowitej zawartości stopu nie większej niż 5%, można wpływać między innymi na ciągliwość, odporność na zużycie na gorąco lub odporność na odpuszczanie.
Stopowe stale narzędziowe mogą być stosowane zarówno do pracy na zimno, jak i na gorąco i nadają się do obróbki
w temperaturach do 400°C.
(Wyjątek stanowi stal do pracy na zimno 1.2990 mod. odpowiednia do 500°C). Do obróbki w temperaturach do 600°C stosowana jest stal szybkotnąca.
W przeciwieństwie do stali niestopowej, stal stopowa może być hartowana na wskroś. Jest ona podgrzewana, a następnie hartowana w oleju, powietrzu lub wodzie.
Ze względu na wyższą odporność na ciepło, większą twardość i wyższą odporność na odpuszczanie, nadaje się do produkcji narzędzi poddawanych większym naprężeniom.
Czym są wysokostopowe stale narzędziowe?
Wysokostopowe stale narzędziowe i stale szybkotnące są wykorzystywane do produkcji mocno obciążonych narzędzi.
Stale wysokostopowe można rozpoznać po znaku X przed krótką nazwą stali, np. 1.2379 – X153CrMoV12, aby odróżnić je od stali stopowych.
Mają one zawartość węgla do 2,1% (1.2436 – X210CrW12, 1.2080 – ~X210Cr12) i inne pierwiastki stopowe o łącznej zawartości od 6 do 30%.
Niektóre wysokostopowe stale narzędziowe nadają się do pracy w temperaturach do 600 °C i spełniają co najmniej jedną z następujących właściwości:
dobra skrawalność, wysoka ciągliwość, wysoka odporność na zużycie lub wysoka twardość robocza.
Szukają Państwo konkretnej stali narzędziowej oraz jej właściwości?
Mamy rozwiązanie!
Wszystkie pola z pomarańczowym tłem to stale narzędziowe o różnych właściwościach.
Przejdą Państwo do żądanego gatunku stali za pomocą jednego kliknięcia.
Ale to nie wszystko!
Z naszym opatentowanym ABRAMS® poradnikiem stali mogą Państwo błyskawicznie znaleźć alternatywy dla swojego materiału i jego właściwości. Oczywiście, wszystkie informacje możemy Państwu w wygodny sposób dosłać mailowo.
Rejestracja nie jest wymagana! Proszę wypróbować.
